Formularze są elementami, które na stronach internetowych występują właściwie od zawsze i nic nie wskazuje na to, aby sytuacja ta uległa jakiejkolwiek zmianie w niedalekiej przyszłości.
Stąd też niezwykle istotne jest to, w jaki sposób wyglądają oraz funkcjonują.
Mają wiele znaczeń. Służą np. do zapisu na listę mailingową, do wysłania wiadomości mailowej, do uzyskania dostępu do miejsca wymagającego autoryzacji – można wymieniać niemal w nieskończoność.
Wiele osób sądzi, że wstawienie formularza na stronę internetową jest zadaniem niezwykle trywialnym oraz że pod tym względem właściwie nie da się niczego popsuć.
Jest to błędne myślenie.
Istnieje dość sporo wytycznych względem tego, jak nie tworzyć formularzy. W niniejszym wpisie znajdziesz siedem z nich.
Jak nie tworzyć formularzy na stronach internetowych? – 7 częstych nieprawidłowości
1. Nieprzemyślane zastosowanie pól.
Wiele osób nie przykłada większej wagi do tego, jak dokładnie formularz powinien wyglądać pod kątem użytych pól.
Imię, nazwisko, adres mailowy, temat wiadomości, treść – i to tyle np. w przypadku formularza kontaktowego.
Jednak czy takie domyślne pola zawsze są odpowiednie?
Może lepiej imię i nazwisko połączyć w jedno pole typu „Podpis”? Czy w absolutnie każdym przypadku warto pytać o temat wiadomości? Jeśli Twoja strona nie pada ofiarą spamu, to czy na pewno chcesz stosować zabezpieczenie w stylu captcha?
Zmierzam do tego, że każdy formularz powinien być po prostu przemyślany, a dokładniej to, jakie informacje chcesz od użytkownika w danym miejscu uzyskać.
Postaw tylko na te, które będą Ci faktycznie przydatne. Pytanie użytkowników o zbyt wiele może sprawiać, że będą rezygnowali z wypełniania formularza.
2. Dzielenie pól na części.
Kolejna wskazówka pod kątem tego, jak nie tworzyć formularzy, dotyczy dzielenia pól.
Czasem można spotkać strony, na których prosi się o podanie:
- kodu pocztowego za pomocą dwóch pól, gdzie pierwsze musi mieć dwa znaki, zaś drugie trzy
- numeru telefonu komórkowego z użyciem trzech pól, gdzie każde z nich musi zawierać trzy znaki
Oczywiście rozumiem, że takiemu działaniu przyświeca chęć wprowadzania informacji do bazy danych w sposób bardziej uporządkowany i ogólnie „lepszy”, lecz co za dużo, to niezdrowo.
Bardzo łatwo można przedobrzyć i sprawić, że użytkownicy będą po prostu zirytowani. Strona internetowa powinna zawierać mechanizmy, które będą porządkowały dane w oczekiwany sposób i musi się to dziać poza wiedzą użytkownika. Takie kwestie nie powinny go w ogóle w większości przypadków interesować.
3. Niezrozumiałe informacje kierowane w stronę użytkowników.
Z formularzami ściśle związany jest proces walidacji.
Walidacja jest działaniem, które ma potwierdzić, czy dane zostały wprowadzone w odpowiedni sposób (np. czy jakieś obligatoryjne pole nie zostało ominięte, czy w kodzie pocztowym przypadkiem nie zaplątała się jakaś litera, czy adres mailowy ma poprawny format itp.).
System przy potwierdzaniu formularza sprawdza poprawność wprowadzonych danych. Jeśli coś jest z nimi nie tak, użytkownik powinien się o tym dowiedzieć – po to, aby mógł poprawić formularz i wypełnić go zgodnie z założeniami.
Dlatego też upewnij się, że informacje zwrotne są:
- precyzyjne („Podaj poprawny adres mailowy” jest komunikatem o wiele lepszym niż „Zły adres”)
- odpowiednio widoczne (po prostu pokazane we właściwym miejscu, korespondującym z lokalizacją wystąpienia błędu)
- wyróżnione właściwym kolorem (błędy przyjęło się oznaczać na czerwono)
- zgodne z rzeczywistością
Zadbanie o cztery powyższe kwestie sprawi, że informacje kierowane w stronę użytkowników będą po prostu zrozumiałe i niepozostawiające żadnych wątpliwości.
4. Zbyt duże wymagania względem formatu wprowadzanych informacji.
Temat ten zdążyłem już wywołać przy okazji punktu drugiego.
Swoją drogą, zdarzyło mi się kiedyś w jednym ze sklepów omyłkowo wpisać nazwę miejscowości małą literą i byłem bardzo zdziwiony, że formularz… wskazał błąd. Tak, musiałem poprawiać formularz po to, aby podać nazwę miejscowości wielką literą.
Oczywiście z logicznego i czysto językowego punktu widzenia ma to sens, lecz pod kątem użytkowym jest to ewidentna przesada. Nie stanie się żadna tragedia, gdy zamówienie będzie zawierało miasto „olsztyn” zamiast „Olsztyn”.
Przesadna nadgorliwość w wielu przypadkach może powodować zbędną irytację, która absolutnie nie jest uczuciem, jakie właściciele sklepów internetowych chcieliby wywoływać wśród swoich potencjalnych klientów.
5. Brak dawania użytkownikom możliwości wysłania kopii wiadomości na ich skrzynkę.
Kontynuując temat tego, jak nie tworzyć formularzy na stronach internetowych, warto dołączać przycisk wyboru służący wysyłaniu kopii wiadomości na skrzynkę wysyłającego.
Wszystko dlatego, że tak naprawdę kliknięcie „Wyślij” w przypadku formularza kontaktowego nic nam nie daje. To, że otrzymamy potwierdzenie wysłania wiadomości, nie musi być przecież prawdą.
Stąd też wielu użytkowników chętnie korzysta z opcji „wyślij kopię wiadomości do mnie”, aby mieć jakikolwiek fizyczny ślad po przesłaniu informacji formularzem.
Jest to po prostu wygodne i daje nam dodatkowe zabezpieczenie.
6. Nieestetyczny wygląd formularza.
Estetyka – przynajmniej w tym przypadku – ściśle wiąże się z wygodą użytkowania.
Formularze swoim wyglądem muszą pasować do reszty otoczenia, mianowicie idealnie komponować się z designem całej strony internetowej.
Odpowiednio dobrane fonty wraz z ich rozmiarem oraz kolorem, optymalna długość pól i marginesy wewnętrzne wraz z zewnętrznymi oraz przyjemnie dla oka ostylowany przycisk potwierdzający to absolutne podstawy.
Istotne jest także miejsce występowania formularza, ponieważ z reguły im wyżej się znajduje, tym szybciej będzie przez użytkowników zauważony. Daje to możliwie największą szansę na skorzystanie z niego.
7. Brak właściwego oznaczenia pól wymaganych.
Aby nie tworzyć formularzy nieefektywnych, należy odpowiednio oznaczać pola, które są wymagane do wypełnienia, by taki formularz „przeszedł”.
Najczęściej robi się to poprzez dodanie czegoś w stylu (*) lub po prostu gwiazdki przy etykietach pól obligatoryjnych.
Jeśli Twój formularz składa się z pól wymaganych i opcjonalnych, wtedy te konieczne muszą być po prostu wyróżnione. Wszystko po to, aby użytkownik już z góry wiedział, jakie pola są wymagane, a które z nich może sobie „odpuścić”.
Jak nie tworzyć formularzy? – podsumowanie
Przyjrzyjmy się zamieszczonym w tekście poradom, tym razem stawiając sprawę w odwrotny sposób.
- Stosuj tylko te pola, które faktycznie są dla Ciebie istotne.
- Nie dziel wprowadzanych danych na części tam, gdzie może być to kłopotliwe dla użytkowników.
- Jasno i klarownie prezentuj użytkownikom wszystkie informacje zwrotne – nie mogą mieć oni żadnych wątpliwości.
- Nie bądź zbyt restrykcyjny, jeśli chodzi o format wprowadzanych do formularza danych, gdyż zbyt duże wymagania mogą zniechęcać.
- Daj użytkownikom możliwość wysłania kopii wiadomości na ich skrzynkę pocztową.
- Dbaj o estetykę formularza w taki sposób, aby swoim wyglądem komponował się z designem całej strony internetowej.
- Przejrzyście rozróżnij pola wymagane od opcjonalnych.
Mam nadzieję, że powyższa lista wskazówek pomoże Ci uczynić formularze na Twojej stronie internetowej zdecydowanie bardziej przejrzystymi i wygodnymi w obsłudze.
Bądź pierwszą osobą, która skomentuje ten artykuł! 😉